Uranium vũ khí Nga đem ra mặc cả với Mỹ?

Sau từ khi Nga phát động "chiến dịch quân sự đặc biệt" tại Ukraine, Mỹ đã đưa ra các biện pháp trừng phạt bao gồm cấm nhập khẩu dầu và khí đốt từ Nga, nhưng vẫn tiếp tục nhập khẩu uranium được làm giàu (enriched uranium) từ nước này...
 

Uranium là một nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn, có ký hiệu là U và số nguyên tử là 92. Đây là một kim loại nặng, màu trắng bạc, thuộc nhóm actini. Uranium nổi tiếng nhờ tính chất phóng xạ và ứng dụng trong năng lượng hạt nhân.
Các đặc điểm chính:
1. Tính chất vật lý:
Uranium là một kim loại nặng, rất đặc.
Mềm hơn thép, có thể dát mỏng hoặc kéo thành sợi.
Màu trắng bạc khi mới được gia công nhưng dễ bị xỉn màu khi tiếp xúc với không khí.
2. Tính chất hóa học:
Có tính phóng xạ tự nhiên, mặc dù mức phóng xạ thấp.
Dễ phản ứng với các phi kim và một số axit.
3. Đồng vị:
Uranium tự nhiên gồm hai đồng vị chính: Uranium-235 (U-235) và Uranium-238 (U-238).
U-235: Đồng vị hiếm, chỉ chiếm khoảng 0,7% uranium tự nhiên, nhưng có khả năng phân hạch. Đây là đồng vị được sử dụng làm nhiên liệu trong lò phản ứng hạt nhân và vũ khí hạt nhân.
U-238: Chiếm phần lớn uranium tự nhiên (khoảng 99,3%), không phân hạch nhưng có thể biến đổi thành plutonium-239 (Pu-239), một nhiên liệu hạt nhân khác.
4. Ứng dụng:
Năng lượng hạt nhân: Sử dụng trong các lò phản ứng để sản xuất điện.
Vũ khí hạt nhân: Uranium được làm giàu để chế tạo bom nguyên tử.
Ứng dụng khác: Làm chất đối trọng trong ngành hàng không vũ trụ, và trong nghiên cứu khoa học.
5. Nguồn gốc:
Uranium được tìm thấy trong các loại khoáng vật như uranit, carnotit, và torbernit.
Phân bố trên toàn thế giới, nhưng các mỏ lớn thường tập trung ở các quốc gia như Canada, Kazakhstan, và Australia.
Uranium là nguyên tố quan trọng trong khoa học và công nghệ hạt nhân nhưng việc khai thác và sử dụng cần tuân thủ các quy định nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn và bảo vệ môi trường.

Trong bối cảnh Nga là nhà cung cấp nước ngoài lớn nhất của Mỹ về uranium được làm giàu, Hạ viện Mỹ năm ngoái đã thông qua một dự luật cấm nhập khẩu mặt hàng này từ Nga. Tuy nhiên, dự luật này cần được Thượng viện thông qua trước khi có hiệu lực.

Đồ thị thông tin dưới đây cho thấy sự phụ thuộc của Mỹ vào uranium từ Nga, dựa trên dữ liệu từ Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA).

Theo đó, năm 2022, Nga cung cấp gần 25% uranium được làm giàu dùng trong các lò phản ứng hạt nhân thương mại ở Mỹ (hơn 90 lò). Phần lớn lượng còn lại đến từ các quốc gia châu Âu. Một phần cũng đến từ một liên doanh Anh-Hà Lan-Đức có tên là Urenco hoạt động tại Mỹ.

Trên thế giới, nhiều quốc gia phụ thuộc vào uranium được làm giàu của Nga cho hơn 50% nhu cầu sử dụng trong nước, bao gồm một số nước thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và một số nước đồng minh của Ukraine.

Chỉ riêng năm 2023, ngành công nghiệp hạt nhân của Mỹ chi hơn 800 triệu USD để mua uranium được làm giàu từ Rosatom, tập đoàn năng lượng hạt nhân nhà nước của Nga và các công ty con.

Đáng chú ý, điện hạt nhân chiếm 19% tổng lượng điện tiêu thụ ở Mỹ. Nước này bắt đầu phụ thuộc vào uranium từ Nga để sản xuất điện hạt nhân vào những năm 1990. Đó là thời điểm Mỹ tăng nhập khẩu uranium Nga thay vì đẩy mạnh làm giàu uranium trong nước.

Nằm trong dự luật cấm nhập khẩu uranium Nga, chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden dự kiến chi 2,2 tỷ USD để mở rộng các cơ sở làm giàu uranium trong nước.